Η γνωστή φράση «δε χωράνε δύο καρπούζια στην ίδια μασχάλη» ή «δε χωράνε δύο καρπούζια σε μία μασχάλη» είναι μία από τις πιο αγαπημένες λαϊκές παροιμίες και χρησιμοποιείται από πολλούς συχνά γιατί αντανακλά πολλές καθημερινές δράσεις. Κυριολεκτικά, η ωραία αυτή παροιμία σημαίνει ότι, μπορείς να κρατήσεις παραμάσχαλα ένα καρπούζι, δε μπορείς όμως να κρατήσεις δύο. Αν το κάνεις, θα σου πέσουν και τα δύο, θα σπάσουν, θα γίνουν κομμάτια και τα δύο, όχι μόνο το ένα.
Μεταφορικά, η παροιμία σημαίνει ότι… κοίτα, πατριώτη, δε μπορείς να τα έχεις όλα στη ζωή, κάποια δεν θα τα έχεις, άρα πρέπει να επιλέξεις το ένα από τα δύο που σου προσφέρονται, πρέπει να επιλέξεις ένα από τα πολλά που λαχταράς ή ονειρεύεσαι. Όλα, δε γίνεται.
Κι ύστερα, όταν σπάσουν και τα δύο καρπούζια που έβαλες στην ίδια μασχάλη, καταλαβαίνεις ότι… «όποιος θέλει τα πολλά, χάνει και τα λίγα».
Με πολύ χαριτωμένο τρόπο η παροιμία σε συμβουλεύει να κρατάς μόνο ένα καρπούζι κάτω από τη μασχάλη, ποτέ δύο, ν’ ασχολείσαι δηλαδή με ένα πράγμα, όχι παραπάνω, γιατί δεν είναι σωστό να είσαι πολυπράγμων, ούτε μπορείς να διαλαλείς εδώ κι εκεί σαν τον καρπουζά της γειτονιάς που διαλαλεί: «όλα τα σφάζω, όλα τα μαχαιρώνω».
Στη ζωή δε μπορούμε να τα έχουμε όλα, πατριώτη. Κρατάμε μόνο εκείνα που μπορούμε να κρατήσουμε, όσα δηλαδή φτάνει το χέρι μας, όσα χωρά η μικρή αγκαλιά μας, με άλλα λόγια, μπορούμε να έχουμε μόνο εκείνα που χρειαζόμαστε ή εκείνα που μας αξίζουν, εκείνα που δικαιούμαστε, όχι όμως εκείνα που ανήκουν σε άλλους. Η πλεονεξία θα προκαλέσει απώλεια όλων, όχι μόνο των πολλών, αλλά και των λίγων. Αυτό είναι μια βεβαιότητα. «Όπως σε βλέπω και με βλέπεις».
Λέει επίσης η καλή παροιμία ότι δε μπορούμε να καταπιανόμαστε με πολλά. Μπορούμε να καταπιανόμαστε μόνο με όσα έχουμε το χρόνο που απαιτείται ή τις γνώσεις που απαιτούνται ή και τα δύο, αλλιώς δε γίνεται να τα φέρουμε εις πέρας. Όποιος καταπιάνεται με πολλά ταυτόχρονα, δεν τελειώνει κανένα. Στο τέλος είναι απλά ένας «πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης».
Λοιπόν «δύο καρπούζια δε χωράνε σε μία μασχάλη», ούτε «δυο πόδια σ’ ένα παπούτσι», ούτε «δύο κεφάλια σε ένα φέσι».