Τί σημαίνει η φράση «ανθ’ ημών»;

Η φράση «ανθ’ ημών» είναι στην πρώτη της μορφή η φράση «αντί ημών». Λόγω της χασμωδίας όμως που δημιουργούν το γιώτα (ι) και το ήτα (η), φεύγει το γιώτα (ι), οπότε η φράση γίνεται «αντ’ ημών». Τώρα, το «τ» της πρώτης λέξης μετατρέπεται στο αντίστοιχο οδοντικό «θ», επειδή η επόμενη λέξη (στην πρότερη γραφή, πριν καταργηθούν οι τόνοι και τα πνεύματα) δασύνεται. Έτσι η αρχική φράση «αντί ημών» γίνεται στο τέλος η φράση «ανθ’ ημών».

Ειπώθηκε τον Απρίλιο του 1895 από τον Χαρίλαο Τρικούπη κι έγινε μύθος, λόγω της πολιτικής βαρύτητας που κουβάλησε η φράση του μεγάλου πολιτικού.

Αν και ο Τρικούπης εννοούσε τον εαυτό του, όταν είπε τη φράση (έπρεπε δηλαδή να μιλήσει στον ενικό και να πει «αντί εμού») χρησιμοποίησε τον λεγόμενο «πληθυντικό της μεγαλοπρεπείας» και είπε «ανθ’ ημών».

Ολόκληρη η φράση του Χαρίλαου Τρικούπη ήταν: «Ανθ’ ημών λοιπόν, βουλευτής ο κύριος Γουλιμής. Καληνύχτα σας».

Η ιστορία που συνοδεύει την παροιμιώδη φράση «ανθ’ ημών Γουλιμής», είναι εξόχως διδακτική.

Ήταν η αντίδραση ενός πρωθυπουργού που στις εκλογές του Απριλίου του 1895 δεν κατάφερε να βγει ούτε καν βουλευτής στην Επαρχία Μεσολογγίου, όπου πολιτευόταν. Στη θέση του εκλέχτηκε ο Μιλτιάδης Γουλιμής με διαφορά μόλις τεσσάρων (4) ψήφων.

Το πλήγμα ήταν βαρύ για τον σπουδαιότερο (μετά τον Ιωάννη Καποδίστρια) πολιτικό άνδρα του 19ου αιώνα. Κυριαρχούσε στην πολιτική σκηνή από το 1865, όταν εκλέχτηκε πρώτη φορά βουλευτής. Είχε χρηματίσει επτά φορές πρωθυπουργός. Στις εκλογές του 1892 το κόμμα του πήρε 180 έδρες, αλλά στις εκλογές του 1895, μετά τη χρεοκοπία του 1893, το κόμμα του καταποντίστηκε, πήρε μόνο 15.

Μετά την αποκαθήλωσή του ο Τρικούπης αυτοεξορίστηκε στη Γαλλία, όπου και πέθανε στις Κάννες ένα χρόνο αργότερα, στις 30 Μαρτίου 1996.

Η φράση έχει σήμερα υποτιμητική σημασία. Χρησιμοποιείται για ν’ απαξιωθεί κάποιος ή να υποβαθμιστεί. Ο Τρικούπης όμως δεν την είπε μειωτικά. Εξέφρασε μόνο την πικρία του, επειδή ο Μιλτιάδης Γουλιμής ήταν φίλος του. Το 1887 και το 1892, δύο φορές, είχε εκλεγεί βουλευτής με το κόμμα του. Αλλά το 1895, λόγω της χρεοκοπίας που μεσολάβησε, πολιτεύτηκε με το αντίπαλο κόμμα του Θεόδωρου Δηλιγιάννη. Ο Τρικούπης τον έβλεπε δηλαδή ως αποστάτη. Ανάλογη ήταν και η έννοια της φράσης του.

Ο Μιλτιάδης Γουλιμής, σπουδαγμένος στο Παρίσι, ήταν απόγονος αγωνιστών του ’21, δεν είχε όμως το πολιτικό εκτόπισμα του Χαρίλαου Τρικούπη. Έμεινε στην ιστορία από την παροιμιώδη εκείνη φράση. Ο ίδιος όμως και πριν απ’ αυτόν ο πατέρας του Γεώργιος εκπροσωπούσαν στη Βουλή την επαρχία Μεσολογγίου επί σαράντα χρόνια.

Χαρακτηριστικό του ανδρός είναι ότι, αν και πολιτικός αντίπαλος την συγκεκριμένη στιγμή, προσφέρθηκε να παραιτηθεί, για να μπει στη Βουλή ο Τρικούπης, έστω ως βουλευτής. Εκείνος όμως αρνήθηκε.

Ο λαός της Αιτωλοακαρνανίας μετάνιωσε για την συμπεριφορά του απέναντι στον Τρικούπη. Για να διορθωθεί το κακό που έγινε, κι ενώ ο Τρικούπης ήταν άρρωστος στις Κάννες, έγιναν συμπληρωματικές εκλογές στην επαρχία Βάλτου. Πολιτικοί του φίλοι, χωρίς να τον ρωτήσουν καν, έβαλαν το όνομά του στο ψηφοδέλτιο. Ο Χαρίλαος Τρικούπης εξελέγη βουλευτής σχεδόν παμψηφεί, ο ίδιος όμως δεν το έμαθε ποτέ. Πέθανε μετά από λίγες ημέρες, πριν η είδηση της επανεκλογής του φτάσει στη Γαλλία…

Scroll to Top