Το όνομα «Ηρακλής» είναι σύνθετο από το όνομα της θεάς Ήρας και το ουσιαστικό κλέος. «Ηρακλής» σημαίνει «αυτός που φέρει το κλέος της Ήρας» ή «αυτός που κουβαλά (ή διαδίδει) τη δόξα (ή το μεγαλείο) της θεάς Ήρας».
Υπάρχει η άποψη ότι η λέξη «Ηρακλής» ήταν τιμητικός τίτλος διαφόρων ηρώων και όχι το όνομα ενός. Στην ίδια κατηγορία ανήκει το όνομα «Ηράκλειτος» που σημαίνει «αυτός που κλήθηκε από την θεά Ήρα», αλλά και τα επίθετα «Ηράκλειος» που σημαίνει «αυτός που έχει τη δύναμη του Ηρακλή» και «Ηρακλείδης» που σημαίνει «απόγονος του Ηρακλή».
Όπως και νά ’χει, το όνομα «Ηρακλής» είναι συνυφασμένο μ’ εκείνο του μυθικού και ημίθεου ήρωα Ηρακλή, γιου του Δία και της βασίλισσας των Θηβών Αλκμήνης.
Η Αλκμήνη, μητέρα του Ηρακλή, ήταν κόρη της Αναξώς, η οποία ήταν κόρη του Αλκαίου, ο οποίος ήταν γιος του ήρωα Περσέα και της Ανδρομέδας.
Αν και ο Ηρακλής κουβαλάει το κλέος της Ήρας, εκείνη τον κατέτρεχε σε όλη του τη ζωή. Στην κούνια του ακόμα, έστειλε δυο φίδια, αλλά το βρέφος τα στραγγάλισε.
Ο Ηρακλής είναι γνωστός για τους περίφημους Δώδεκα Άθλους του, αλλά και για αμέτρητους άλλους μύθους στους οποίους είναι πρωταγωνιστής. Ένας από τους ωραιότερους μύθους του Ηρακλή είναι το σταυροδρόμι της Αρετής και της Κακίας.
Το τέλος του Ηρακλή στην πιο ψηλή κορυφή του όρους Οίτη, όπου άναψε φωτιά για να καεί, προσομοιάζει με ανάληψή του στους ουρανούς, όταν ένα σύννεφο τον άρπαξε και τον ανέβασε στον Όλυμπο, κι εκεί έζησε με τους θεούς. Ακόμα σήμερα αυτή η κορυφή της Οίτης λέγεται «Πυρά».