Τί σημαίνει η λέξη «κλίμα»;

«Κλίμα» (με «ι» και όχι το ομόηχο «κλήμα» με «η») σημαίνει: Το σύνολο των ατμοσφαιρικών συνθηκών που επικρατούν σ’ έναν τόπο. Η λέξη «κλίμα» «εμπεριέχει την γνώσιν της σφαιρικότητος της γης (αφού) παράγεται από εκ του (αρχαίου) ρήματος κλίνω = γέρνω (εξ ου και κλίνη) ή στρέφω», σημειώνει στο λεξικό «ο εν τη λέξει λόγος» η Άννα Τζιροπούλου – Ευσταθίου. Το λεξικό Liddel & Scott ορίζει το κλίμα ως «κατωφέρεια της γης από Ισημερινόν προς πόλους».

Η πρώτη έννοια της λέξης «κλίμα» είναι τόπος γης. «Εις κλίμα (= τόπον) γαίης Ινδώης» γράφει ο Νόννος στα «Διονυσιακά».

Και συνεχίζει η Άννα Τζιροπούλου – Ευσταθίου:

«Η λέξις κλίμα παράγεται από την λέξιν κλίσις. Οι αρχαίοι Έλληνες αστρονόμοι ωνόμαζαν κλίσιν ενός σημείου της γης, την γωνίαν την σχηματιζομένην υπό της κατακορύφου της διερχομένης διά του του σημείου τούτου, μετά του επιπέδου του ισημερινού… η γωνία αύτη είναι το γνωστόν γεωγραφικόν πλάτος, εν εκ των κυριοτέρων κλιματικών χαρακτηριστικών ενός τόπου».

«Κλίμα», αρχικά, ήταν η γεωγραφική θέση. Κατά τον Στράβωνα τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα λέγονταν «τέτταρα κλίματα».

Αργότερα η λέξη «κλίμα» καθόρισε το σύνολο των μετεωρολογικών συνθηκών που επικρατούν συνήθως σε ένα ορισμένο τόπο.

Το «κλίμα» διακρίνεται κατά τόπους σε εύκρατο, ξηρό ή υγρό, αλλά και σε τροπικό, ψυχρό, πολικό, μεσογειακό, ηπειρωτικό, ορεινό κλπ. Σε τόπους με ιδιαίτερες γεωλογικές συνθήκες αναπτύσσεται το λεγόμενο «μικροκλίμα».

Η έννοια της λέξης «κλίμα» είναι διαφορετική από την έννοια της λέξης «καιρός». Το κλίμα είναι μια διαρκής κατάσταση της ατμόσφαιρας, ο καιρός φευγαλέα, ακόμα και όταν η λέξη «καιρός» χρησιμοποιείται μεταφορικά για να δηλώσει την εποχή.

Με τη λέξη «κλίμα» αποδίδεται μερικές φορές μεταφορικά και το πολιτιστικό ή κάποιο άλλο περιβάλλον, π.χ. «δεν υπάρχει το κατάλληλο κλίμα στη χώρα για ν’ αναπτυχθεί το θέατρο» ή «επικράτησε βαρύ κλίμα στην συνάντηση των πολιτικών αρχηγών».

Ο όρος «κλιματική αλλαγή» εμφανίστηκε στην δεκαετία του 1980.

Εκφράσεις που συνδέονται με τη λέξη «κλίμα» παίρνοντας κάθε φορά διαφορετική έννοια, είναι το «ήπιο κλίμα», το «αρνητικό κλίμα», το «τεχνητό κλίμα» ή «μπαίνω στο κλίμα», «δε με σηκώνει το κλίμα», κλπ.

Scroll to Top