Τί σημαίνει η φράση «εν τη ρύμη του λόγου»;

Η φράση “εν τη ρύμη του λόγου” σημαίνει επί λέξει: “στη ροή του λόγου”. Υπονοείται ότι “στη ροή του λόγου” είναι φυσικό να κάνει κάποιος ένα λάθος. Περιφραστικά η έκφραση “εν τη ρύμη του λόγου” σημαίνει ότι: “λέμε πολλά όταν μιλάμε πολύ, οπότε μπορεί κάτι να ξεφύγει, μπορεί στο τέλος κάποιο από αυτά να μην είναι απολύτως ακριβές, αλλά είναι φυσικό να συμβεί, όταν μιλάει κανείς γρήγορα”.

Ως έκφραση προέρχεται από την καθαρεύουσα: Η πρόθεση “εν” που σημαίνει “εντός” συντάσσεται με την δοτική πτώση του ουσιαστικού ονόματος “ρύμη”. “Ρύμη” σημαίνει η δύναμη, η ορμή του σώματος που βρίσκεται σε κίνηση, αλλά και η δύναμη των φτερών, η φορά του τροχού όταν κυλάει, ο καλπασμός του αλόγου, η ροή του αίματος στις φλέβες.

“Ρύμη” επίσης σημαίνει η στενή οδός, η στενωπός, ο δρομίσκος, το σοκάκι. Είναι γνωστή η φράση (από την καθαρεύουσα πάλι) “ανά τας οδούς και τας ρύμας” που σημαίνει “στους δρόμους και τα σοκάκια”. Εξ ου η λέξη “ρυμοτομία”, που σημαίνει: η σχεδίαση της πόλης σε συνοικίες με χάραξη μεγάλων και μικρών δρόμων.

Με αυτά κατά νου, η έκφραση “εν τη ρύμη του λόγου” σημαίνει (περιφραστικά πάλι) ότι: τρέχοντας στα σοκάκια της σκέψης, άρα μιλώντας γρήγορα, είναι φυσικό να παραπατήσεις κάπου, να κάνεις ένα μικρό λάθος, δε γίνεται να είσαι απολύτως ακριβής, αλλά το λάθος αυτό δεν είναι καταδικαστέο γιατί ανήκει στην κοινή αδυναμία των ανθρώπων.

Η λέξη “ρύμη” παράγεται από το ρύμα “ερύω” που σημαίνει “χαράσσω”. Αν χαράσσει (ο χρόνος) το πρόσωπο, έχουμε τη “ρυτίδα”, αν χαράσσει ο πολεοδόμος τους δρόμους της πόλης, έχουμε τις ρύμες. Αν “χαράσσει” ο ρήτορας τον λόγο, έχουμε κάποιες ρύμες, κάποια μικρά σοκάκια στην έκφρασή του που δεν είναι τόσο φωτεινά, όσο τ’ άλλα.

Scroll to Top