Το Ε.Σ.Υ. ιδρύθηκε στις 7 Οκτωβρίου του 1983 απ’ την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. Είναι η συντομογραφία για το «Εθνικό Σύστημα Υγείας» και πρόκειται για μία απ’ τις πιο σημαντικές μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει στη δημόσια υγεία της Ελλάδας. Ουσιαστικά έκτοτε έγινε ενοποίηση των δημόσιων δομών υγείας (Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, Αγροτικά – Περιφερειακά Ιατρεία κ.λπ.), με απώτερο στόχο τη δωρεάν ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική περίθαλψη.
Ό,τι σχετίζεται με τη δημόσια υγεία της χώρας υπάγεται στο ΕΣΥ, από τις κτιριακές υποδομές μέχρι και το ανθρώπινο δυναμικό. Στο ΕΣΥ ανήκει και το ΕΚΑΒ (Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας).