Στους πρόποδες του βουνού Ρόδα (Χλωμό) -στην Περιφερειακή Ενότητα Φθιώτιδας- είναι χτισμένη η κωμόπολη Αταλάντη, η οποία αποτελεί έδρα του Δήμου Λοκρών και διαθέτει πλούσια ιστορία. Απέχει 78,5 χλμ. από τη Λαμία και 146 χλμ. από την Αθήνα. Πρόκειται για εμπορικό, γεωργοκτηνοτροφικό και βιομηχανικό κέντρο της πρώην επαρχίας Λοκρίδας, πρωτεύουσα της οποίας -κατά τα μυθολογικά στοιχεία- ήταν η πόλη Οπούς.
Τα ιστορικά της στοιχεία είναι αρκετά ενδιαφέροντα, καθώς τα πρώτα δείγματα οργανωμένης ανθρώπινης ζωής στην περιοχή καταγράφονται στη Νεολιθική εποχή (7000 π.Χ. – 3200/3100 π.Χ.), όπου παρατηρούνται όλες οι δραστηριότητες του νεολιθικού ανθρώπου: γεωργία, κτηνοτροφία, κυνήγι, αλιεία! Κατά την Πρωτοελλαδική περίοδο (3200-2100 π.Χ.) παρατηρήθηκε ανάπτυξη του εμπορίου (χερσαίου και θαλάσσιου) και της κεραμικής.
Για πρώτη φορά, ωστόσο, η ονομασία «Ταλάντι» εμφανίζεται το 565 μ.Χ. (στη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων επί Ιουστινιανού Α’). Τον 13ο αιώνα η Αταλάντη απαντάται με το λατινικό όνομα «Talantum».
Η απελευθέρωση της Αταλάντης από τους Τούρκους έγινε στις 31 Μαρτίου 1821, όταν ο οπλαρχηγός Αντώνης Κοντοσόπουλος ή Γεράντωνος -με 1000 περίπου οπλισμένους Λοκρούς- πολιόρκησε τους Οθωμανούς. Καταλυτική ήταν η συμβολή του Λάμπρου Ελευθερίου, αρχηγού των Αταλαντινών, αλλά και η ομοψυχία και ομόνοια που έδειξαν πρόκριτοι, κάτοικοι της πόλης.
Ο Δήμος Αταλάντης
Ο Δήμος Αταλάντης συγκροτήθηκε αρχικά σύμφωνα με το Νόμο της 10ης Ιανουαρίου 1834. Αρχικά, ο Δήμος περιλάμβανε την Αταλάντη, τη Σκάλα, τη Σκεντέραγα, το Κυπαρίσσι, τη Κολάκα και τον Έξαρχο, ενώ στη συνέχεια επεκτάθηκε με τη προσθήκη των χωριών Ζέλι και Καλαπόδι. Το 1848 με βασιλικό διάταγμα ιδρύθηκε ανεξάρτητος Δήμος απ’ τους Μακεδόνες, που εγκαταστάθηκαν στην Αταλάντη μετά το 1833, με την ονομασία Νέα Πέλλη. Το 1912 καταργήθηκαν οι Δήμοι Αταλάντης και Νέας Πέλλης κι έγιναν Κοινότητες, ενώ το 1925 ενώθηκαν δημιουργώντας τη Κοινότητα Αταλάντης. Το 1946 η Κοινότητα Αταλάντης αναγνωρίζεται σε Δήμο.
Ο Δήμος Αταλάντης επανασυστάθηκε με το Νόμο Καποδίστρια. Το 2011 συνενώθηκε με τους Δήμους Μαλεσίνας, Οπουντίων και Δαφνουσίων και σχημάτισε τον Δήμο Λοκρών, βάσει του σχεδίου Καλλικράτης, με έδρα την Αταλάντη.
Ποια ήταν η Αταλάντη;
Η Αταλάντη ήταν ηρωίδα της αρχαιότητας. Η πιο γρήγορη απ’ όλους τους θνητούς και η μοναδική γυναίκα αργοναύτης. Η Αταλάντη συνδέεται άλλοτε με αρκαδικούς κι άλλοτε με βοιωτικούς μύθους. Πήρε μέρος στην αργοναυτική εκστρατεία μαζί με τον Μελέαγρο (βλ. Ποιος ήταν ο Μελέαγρος;). Μετά το τέλος της εκστρατείας, μάλιστα, στους ταφικούς αγώνες προς τιμήν του Πελία, η Αταλάντη νίκη στην πάλη τον Πηλέα.
Στην αρχαιότητα περιγράφεται ως «ανίκητη» στο τρέξιμο, ενώ στις εκκινήσεις των αγώνων έδινε μικρό προβάδισμα στους μνηστήρες της, που προσπαθούσαν, κερδίζοντάς την, να την κάνουν γυναίκα τους.