Οι χελώνες ξεχωρίζουν, μεταξύ άλλων, για το χαρακτηριστικό της φιλοπατρίας, καθώς έχουν ιδιαίτερα αναπτυγμένη την αίσθηση του τόπου τους, ιδιαίτερα δε της περιοχής όπου γεννήθηκαν. Είναι εκπληκτικό το γεγονός, ότι οι θαλάσσιες χελώνες επιστρέφουν στην παραλία που οι ίδιες γεννήθηκαν, προκειμένου να κάνουν τα δικά τους αυγά! Το χειμώνα, οι χελώνες πέφτουν σε χειμερία νάρκη, επομένως αναπαράγονται από την άνοιξη και μετά. Γεννούν τ’ αυγά τους σε τρύπες που σκάβουν στη στεριά και ύστερα τ’ αφήνουν εκεί, ενώ τα μικρά χελωνάκια -εφόσον επιβιώσουν- μεγαλώνουν μόνα τους. Αξιοσημείωτο επίσης, ότι τα χελωνάκια δε μοιάζουν με τους γονείς τους!
Στην Ελλάδα εντοπίζονται τρία χερσαία είδη χελώνας:
- Η Χελώνα του Χέρμαν,
- Χελώνα η Ελληνική,
- Χελώνα η Κρασπεδωτή.
Τα νεογέννητα των τριών αυτών ειδών έχουν μήκος 3-3,5 cm και όταν μεγαλώνουν μπορούν να φτάσουν τα 30-35 cm, ενώ το βάρος τους μπορεί να ξεπεράσει τα 10 κιλά!
Το ζευγάρωμα και η επώαση
Σε γενικές γραμμές, η σεξουαλική ωριμότητα των χελωνών επιτυγχάνεται περίπου στην ηλικία των 5-10 ετών. Το ζευγάρωμα γίνεται κατά βάση την άνοιξη, αμέσως μετά τη χειμερία νάρκη.
Το αρσενικό δαγκώνει το θηλυκό στο λαιμό, στο κεφάλι και στην άκρη του κελύφους της, όπου πιάνεται με τα δάκτυλά του. Μπορεί ακόμη-ακόμη να… κυλήσει το ταίρι του για καλύτερη στάση! Με την ολοκλήρωση της πράξης, τα θηλυκά «αποθηκεύουν» το σπέρμα και μπορούν να γεννούν αυγά για έως και 4 χρόνια (!) έπειτα από μόλις ένα ζευγάρωμα! Στη συνέχεια, εναποθέτουν 4-5 αυγά σε μία φωλιά που σκάβουν, μεταξύ Μαΐου και Ιουλίου. Η επώαση των αυγών μπορεί να διαρκέσει από 50 έως 90 ημέρες, ανάλογα με τη θερμοκρασία. Αξιοσημείωτο, ότι το φύλο σχετίζεται με τη… θερμοκρασία! Για παράδειγμα, όσα χελωνάκια επωάζονται σε θερμοκρασίες 22,5-27 βαθμών Κελσίου είναι κυρίως αρσενικά, ενώ τα θηλυκά παράγονται στους 28,5 βαθμούς Κελσίου και πάνω!
Τα δε αρσενικά, εάν κατά τη διάρκεια του ζευγαρώματος βρίσκονται σε σημείο που δεν τους επιτρέπει ν’ αναποδογυρίσουν ξανά, μερικές φορές μπορεί και να πεθάνουν!
Πώς ζευγαρώνουν οι θαλάσσιες χελώνες;
Το ζευγάρωμα των θαλάσσιων χελωνών είναι ένα σπάνιο και εκπληκτικό θέαμα, που μπορεί να διαρκέσει αρκετές ώρες! Είναι, ωστόσο, μία… επικίνδυνη δραστηριότητα, γιατί το αρσενικό «κρατάει» το θηλυκό και πρέπει ν’ αντέξει το βάρος και των δύο, ενώ παράλληλα βγαίνουν τακτικά στην επιφάνεια, για ν’ αναπνέουν. Ο ανταγωνισμός κάνει ακόμα πιο επικίνδυνο «σπορ» το ζευγάρωμα, καθώς για ένα θηλυκό μπορεί να ενδιαφέρονται αρκετά αρσενικά, τα οποία γίνονται επιθετικά και δαγκώνουν την ουρά και τα πόδια του άλλου! Γι’ αυτό τα αρσενικά επιχειρούν να «κολλήσουν» στο κέλυφος της συντρόφου τους, για να εμποδίσουν τους μνηστήρες…
Εφόσον… ξεπεραστεί ο αναταγωνισμός, το αρσενικό δαγκώνει απαλά το λαιμό και τα βατραχοπέδιλα της συντρόφου του. Ανεβαίνει στην πλάτη της και «γαντζώνεται» από το κέλυφός της με τα νύχια του. Αρκετές φορές, μάλιστα, τα κελύφη έχουν ίχνη γρατζουνιών από την συνένωση, η οποία μπορεί να γίνει είτε στην επιφάνεια είτε κάτω από το νερό.
Οι θηλυκές χελώνες παίρνουν μεγάλο ρίσκο για να ζευγαρώσουν, ιδιαίτερα όταν η πράξη γίνεται κάτω από το νερό. Το θηλυκό, σε αυτή την περίπτωση, κινδυνεύει ακόμα και να πνιγεί αν αρκετά αρσενικά ανταγωνίζονται γι’ αυτήν και δεν… επιτρέπουν στο ζευγάρι να κολυμπάει προς την επιφάνεια για ανάσες! Ένα θηλυκό, βέβαια, θα ζευγαρώσει με πολλά αρσενικά και θ’ «αποθηκεύσει» το σπέρμα τους για αρκετούς μήνες μέχρι να μπορέσει να γονιμοποιήσει όλα του τα ωάρια.
Όπως προαναφέρθηκε, οι θαλάσσιες χελώνες -όταν φτάσουν σε σεξουαλική ωριμότητα- επιστρέφουν στην παραλία όπου γεννήθηκαν. Τα θηλυκά μεταναστεύουν κάθε 2-3 χρόνια, ενώ τα αρσενικά κάθε χρόνο. Γεννούν πολλά περισσότερα αυγά από τις χερσαίες και η απόθεσή τους γίνεται τμηματικά. Σκάβουν τρύπες στην άμμο της παραλίας και μέσα βάζουν 100-120 αυγά, κατά τη διάρκεια της νύκτας. Η διαδικασία της γέννας είναι… περίεργη φάση για τα θηλυκά, που «περνούν» σ’ ένα είδος έκστασης και κινούνται πολύ αργά, ιδιαίτερα δε όταν βρίσκονται εκτός νερού.
Η θερμότητα του ήλιου βοηθά στην εκκόλαψη των αυγών, τα οποία παραμένουν στη φωλιά για 50-60 ημέρες. Οι δε μικρές χελώνες, όταν εκκολαφθούν, κατευθύνονται προς το φως και… πρέπει να τα βγάλουν πέρα μόνες τους.
Με πληροφορίες και από: oliveridleyproject.org